Als welp (tot elf jaar) liep ik niet altijd in een uniformpje. Hier moest ik zeerovertje spelen. (foto jeugdalbum)

Mijn geestesziekte heet ook manisch-depressief. In tegenstelling tot echte depressiviteit, door bijvoorbeeld overbelasting, ontslag na dertig jaar trouwe dienst en diepe rouw, hoeft er geen of weinig aanleiding te zijn bij mijn genetische weeffout. Daarnaast hebben bij mij mani en depri niet de gebruikelijke voorspelbare periodes. Ik ben 'rapid cycling', de buien volgen elkaar snel op, lopen vaak in elkaar over, chaotisch.

Bipolaire stoornis - Wikipedia

Pillen onderdrukken wat, het mag niet zoveel zijn dat ik een halve zombie wordt. Zo blijft voldoende helderheid bestaan, een helderheid die je in een manie helemaal verliest. De discipline en samenwerking die ik jong leerde kwamen van pas. Daarom geniet ik om in de speelzaal geen royals als wandversiering meer te zien, maar de betere jeugdherinneringen.

Zestig jaar geleden bakten welpen 'stokbrood' boven een vuurtje, ofwel luchtig deeg om een stok gedrapeerd.
Heerlijk met boter en suiker in het stokgat. Tegenwoordig bakken ze in 'steelpotjes' popcorn, plopt zo lekker.
(Gelregroep)

Noem dit een coming-out-in-andere-zin. Mijn familie, vrienden en collega's bracht ik snel op de hoogte, anderen mochten het lang niet weten. Zo werkt dat in onze generatie, daarom kun je dat nog steeds moeilijk 'zomaar ff' in een gesprekje bekend maken. We informeren elkaar steeds meer over onze hart-, maag-, gal-, spier-, bot-, bloed(druk)- en andere problemen. Om maar te zwijgen van kanker bij anderen of jezelf.

'Iets' houdt ons tegen. Jongere generaties zijn opener en worden soms ook nog gepamperd als bijvoorbeeld ADHD is gediagnosticeerd. De omgeving moet zich maar aanpassen, want: "Ik ben nu eenmaal zo." Om behoorlijk te kunnen (samen)werken en broodwinning te behouden heb ik me behoorlijk aangepast. Maar inschatten waar ik het beste schouders kan ophalen en waar enige assertiviteit op zijn plaats is… ik verleer het. Men mag het zo langzamerhand weten.

Het is de hoogste tijd dat de schaakclubgenoten als laatsten worden bijgepraat. Bij vergrijzing nemen kwalen toe door afnemende kracht en weerstand. Dat geldt dus ook voor mijn opgebouwde discipline en souplesse in de grijze massa. Ik heb sterk de indruk dat het schaakniveau enigszins onevenredig afneemt, nog wel met redelijke regelmaat mooie zetten ontdek, teveel vaker blunder.

De twee andere reddingsboeien waren sporten. Voor tennis moest ik wegens minimale geschiktheid hard werken om enig niveau te bereiken. Het gemis aan frisse wind langs mijn hoofd in een schaakzaal wordt wel op de baan gecompenseerd, weldadig.

Ik ben nooit lui geweest. Ruim duizend kilometer sjouwde ik met 15-18 kilo kampeerspullen op
mijn rug door o.a. de middelgebergten van het Zwarte Woud en Wales en over de hoge Alpenstreek
Vanoise. Genieten van dat kamperen in zo’n tentje leerde ik bij de verkenners. (jeugdalbum)

Voor onze denksport heb ik gelukkig nog basisslimheid. Op mijn eindlijst HBS-B prijkten achten voor exacte vakken, zelfs een tien voor stereometrie. Ik wist destijds niet waardoor, na het gestructureerde schoolleven ging lang alles de mist in. Vaak ongeschoold werk, uiteindelijk met enthousiasme en brede interesses in de regiojournalistiek verzeild. In een frisse start ver van mijn geboorteplaats.

In mijn Dordtse ongeregelde leven telde schaken veel zwaarder, ontwikkelde desondanks op één punt nooit discipline: ik heb nimmer een partij foutloos genoteerd.

Daarom werk ik zoveel liever met partijfragmenten. In deze laatste rubriek daarom nog een aardigheidje.

Oplossing onder het gele kader.

Als slot van de columns dank aan de club, die ik twintig jaar geleden verkoos boven die in mijn woonplaats, Pallas. Ook een plezierige vereniging, maar ik had ontdekt dat ik beter 'in kleine kring' kon herintreden in mijn denksport. Ik heb enige keren erkentelijkheid geuit aan het bestuur dat zich voor de TSC inzet, doe dit nu in het bijzonder aan Henk. Zijn site doorstond in twintig jaar de tand des tijds, vind ik in opmaak en kleurkeuzes nog steeds één van de mooiste, zelfs onder de commerciële. Daarin mocht ik nog redelijk lang mijn professie als hobby voortzetten.