2025
22-04 Johan – Henk
“Kijk,” zegt Henk, “of beter: kijk maar niet. Mijn stelling, de zwarte, is niet om aan te gluren.”
In de 21e ronde van de interne competitie heeft Johan van Ommen na 16 zetten Henk Casteel een dermate dramastelling bezorgd, dat Henk met de gedachte speelt om op te geven.
De rokade is eruit, een dubbelpion, paard niet ontwikkeld en een dame die aangevallen staat.
“Toch nog maar even doorschaken,” denkt Henk hardop. “Misschien wordt het nog wel verlenging en strafschoppen,” voegt Johan toe.
“‘t Kan verkeren,” citeert Henk Bredero na 24 zetten. De witte loper dreigt geslagen te worden en Johans paard heeft zich vergaloppeerd en staat gepend. Een zet later na 25. Lh5x gaat de loper van het bord.
Henk heeft zowaar een plan bedacht (normaal doet ie maar wat (zelfspot, red.)). Met een pionoffer wil hij de toren van de onderste rij losweken, en speelt:
33. … ; De3
Johan hapt toe, ruilt de dame, en slaat de pion op f5.
Henk denkt nog even na of hij het allemaal goed gezien heeft, neemt een slok van dat geestverruimend* spul, en speelt:
35. … ; Te1+
36. Ka2; Pd4
valt Tf5 aan, die niet naar f3 kan om veld b3 te beschermen.
37. Tf2; Pb3
en mat is niet meer te voorkomen!
Wat denk jij, was er voor Johan een betere zet geweest dan 25. Lh5x?
Vraag het Fritz.
*) geestverruimend= Rivella, of was het Hertog Jan?
08-04 Cees van Bohemen- Jos
“Kijk,” zegt Jos, “ik ben met zwart aan zet, sta een loper voor, maar mijn koning loopt gevaar.”
In de 8e ronde van de SOS-competitie speelde Jos Barendregt aan bord 1 tegen Cees van Bohemen van Schaakstad Apeldoorn. Beide spelers hadden ongeveer nog tien minuten op de klok bij deze onoverzichtelijke stelling.
“Ik speelde 42. …; Kh8? om te ontpennen, maar mijn computer wordt daar niet blij van, want die slaat om van -5,2 naar +3,4 voor wit,” zegt Jos.
Wit kan de toren op b3 niet nemen vanwege 43. …; Tf1+ en zwart wint.
43. De5+; Kg8
Vooral geen 43. …; Dg7 want dan is het uit na 44. Th7+
44. Dg5x+; Tg7
45. Dd5+; Df7
en wit heeft eeuwig schaak op d5 en d8.
De heren besluiten tot remise.
Echter wit had op voordeel kunnen komen met 44. Tg6+!
“Gelukkig zag hij dat niet,” zegt Jos.
Na 44. …; hg6x gaat zwart mat op h8, dus
44. …; Tg7 45. Dd5+; Kh8 46. Tg7x; Dg7x 47. Db3x en wit heeft voordeel.
Als de meter omslaat (van -5,2 naar +3,4) na Jos’ 42e zet Kh8, wat was dan beter geweest voor zwart?
42. …; Lf3! Na 43. Dg5+; Tg7 is er geen weg terug naar d5 en verliest wit om de g-pion onhoudbaar is.
Met: “Simpel toch, maar moelijk te vinden achter het bord,” sluit Jos zijn analyse af.
Wat denk jij, was er voor Jos naast Lf3! i.p.v. 42. …; Kh8? nog een goede voortzetting?
Vraag het Fritz.
25-03 Laurens – Carlo
“Kijk,” zegt Laurens, “ik sta tegen Carlo dan wel een pion achter, maar ik ben al wel bijna klaar met mijn ontwikkeling.”
Laurens de Vries heeft het wel eens moeilijker gehad tegen Carlo Buijvoets, maar dit keer overrompelt hij, ondanks een pion minder in het centrum, de zwarte tegenstander in 18 zetten.
12. … ; a6
Om een paard of dame op b5 te voorkomen.
Laurens ontwikkelt zijn laatste stuk.
13. Tad1; Da5?
“Carlo speelt Da5 om de dame uit de x-ray van toren en paard te halen,” denkt Laurens.
Met de zwarte koning in het centrum en de dame op bespringafstand weet Laurens enkele tempi te winnen.
14. Pb3; Dc7
15. Pd5; Db8
16. Lb6
en het paard op c7 kan Carlo niet meer voorkomen.
16. … ; Pc6
Hiermee voorkomt Carlo in elk geval dat wit bezit neemt van veld d8.
17. Pc7+; Kf8
18. Pe6+
en zwart geeft op.
Na 18. …; Ke8 19. Pg7x+; Kf8 20. Pe6+; Ke8 21. Pc7+; Kf8 22. Pa8x verliest zwart een toren.
Wat denk jij, was 13. … ; Pd7 een betere zet geweest voor zwart?
Vraag het Fritz.
2024
22-10 Jos – Laurens
“Kijk,” zegt Laurens, “Jos staat (tijdelijk) een toren voor, aan mij de taak om een aanval te zoeken.”
Het is ongekend spannend bovenaan in de interne competitie. In de partij Jos Barendregt – Laurens de Vries is het voor beiden van groot belang het volle punt te pakken om de aansluiting niet te verliezen.
De dame van Jos staat in.
Een goede voortzetting zou kunnen luiden:
12. Lf7x+; Pf7x 13. De3
Jos koos voor 12. Pd5?, waar Laurens een vraagteken bij zet.
12. … ; Pd5x
13. Dd5x; Le6
14. Dd2; Pc4x
“Ik sta hier actiever,” zegt Laurens, “maar ja, wel een kwaliteit achter.”
15. Dc3 d5!
Op 16. ed5x volgt aftrekschaak.
16. O-O-O en de koning staat ‘veilig’.
“Veilig tussen aanhalingstekens,” vindt Laurens.
16. … ; d4
Zet druk op de dame en koningsstelling
17. Dd3; Td8
“Td8 lijkt een ontwikkelingszet, maar is cruciaal voor mijn plan,” zegt Laurens.
Blijkbaar heeft Jos de dreiging niet gezien of onderschat en speelt:
18. h4?
maar dan:
18. … : Pb2x!!
Vork op dame en toren!
Slaan is feitelijk geen optie.
19. Kb2x; c4
Wit moet de dame geven of gaat mat!
Wat denk jij, was 18. h4 de beslissende fout, of had Jos toch nog een kans?
Vraag het Fritz.
26-06 Hans – René
“Kijk,” zegt Hans, “met mijn laatste zet 32. Tac1 probeer ik meer druk te zetten op de achterste lijn.”
In de derde ronde van Zomeravondschaak strijden Hans van Bremen en René Rouwhorst op de eerste zwoele zomeravond van het jaar om de eerste plek in het zomeravondtoernooi. René vindt dat de glans van zijn stelling er al af is, en doet niet echt moeite om de beste voortzetting te vinden.
32. … ; Ld8?
Met deze zet geeft René de extra dekking van e5 op, en daar weet Hans wel raad mee.
33. Txc6 Txc6
34. Txc6 bxc6
35. Dh8+
En zwart geeft op.
Na 35. … ; Kf7 volgt een paardvork op e5 met damewinst, en wit kan zelfs voor mat in 4 gaan.
Wat denk jij, had René in plaats van 32. …; Ld8 een betere zet?
Vraag het Fritz.
07-05 Willem – Henk
“Kijk,” zegt Henk, “iedereen zag het, behalve ik. Ik kon een vol stuk winnen. Met schaak, nota bene.”
In hun partij in Groep B van de Taverne Beker verkeren Willem van Diggele en Henk Casteel beiden in tijdnood. Willem nog het meest, en roept telkens voordat hij zet: “Ik heb haast geen tijd meer!”
Henk, aan zet, heeft de winst voor het grijpen met Lc6xf3+ en daarna Dd6xh2 mat. Maar die winst heeft Henk gemist, en speelt vanuit de diagramstelling:
1. …; Dd6-f4??
“Dat moet je niet doen tegen de magiër uit Zutphen,” weet Carlo Buijvoets.
2. Tg1xg5+; Kg8-f8?
Willem heeft minder dan een minuut op zijn klok en begint zorgelijk lang na te denken, en met nog acht seconden vervolgt hij met:
3. Tg5-g8+!!
Een torenoffer van wit dat niet geweigerd kan worden, en dat wit in staat stelt de dame bij de aanval te betrekken.
3. …; Kf8xg8
4. Db1-g1+; Kg8-f8
5. Dg1-g7+; Kf8-e8
Met: “Nou moet ik hier even schaak geven,” voorziet Willem elke zet van deskundig commentaar.
6. Dg7-g8+; Ke8-d7
7. Dg8xf7+; Kd7-d6
8. Df7-e7+; Kd6-d5
En met nog slechts twee seconden op zijn klok speelt hij:
9. c3-c4 MAT
en neemt onder luid gejuich van de omstanders de felicitaties van Henk in ontvangst!
Wat denk jij, kon Henk na zijn miskleun (1. …; Dd6-f4??) zijn lot nog ontlopen?
Vraag het Fritz.
23-04 Frank – Kees
“Kijk,” zegt Kees, “met zijn laatste zet 33. Tb3 geeft Frank mij een kans het snel af te maken.”
In de partij Frank Nelemans – Kees Kuijk ligt de koningsstelling van Frank helemaal open, en alle zwarte stukken staan gericht op de witte monarch. “Ik zat naar mat te zoeken, maar vond het niet. Wel zag ik materiaal winst, dus ging ik daar voor.”
Er volgt:
33. …; Lh2+
34. Kh1; Df1+
35. Kh2x; Tf2x+
36. Df2x; Tf2x+
37. Tf2x; Df2x+
En de rest is kinderspel voor Kees.
Maar zondagavond dacht Kees: “Ach, laat ik de stelling nog eens opzetten.” En toen vond hij, wat hij dinsdagavond niet vond: mat in 6!
“In plaats van 34. …; Df1+ had ik
34. …; Lg3+ met aftrekschaak moeten spelen,” zucht Kees.
35. Kg1; Dh2+ 36. Kf1 en nu staan alle pijlen op de gepende loper op f2 gericht.
Na 36. …; Tf2x+ 37. Df2x; Tf2x+ 38. Tf2x; Df2 is het mat. “Ik stel voor de naam van de rubriek te veranderen in ‘Gemiste Slot van een Pot’,” lacht Kees.
Frank bood Kees een mooie kans, maar …
wat denk jij, had Frank een betere verdediging dan 33. Tb3?
Vraag het Fritz.
16-04 Carlo – Laurens
“Kijk,” zegt Carlo, “Laurens heeft zijn zinnen gezet op mijn geïsoleerde pion en belaagt hem volop.”
Carlo Buijvoets, met wit, heeft in zijn partij tegen Laurens de Vries in de opening een fout gemaakt en verliest een pion. Hij blijft met een geïsoleerde e-pion zitten, en dit is een gewild aanvalsobject voor Laurens.
Met zijn laatste zet 19. …; h6 bereidt zwart g5 en g4 voor om de verdedigers van e5 te verjagen om daarna de pion op te peuzelen.
Er volgt nu:
20. Tad1 g5 21. Lg3 g4?
en het zwarte plan is ten uitvoer gebracht. Wit moet zijn paard spelen en de verdediging van de e-pion loslaten.
Maar de volgende zet van wit heeft Laurens niet gezien.
22. Pd4! met aanval op de dame,
want de c-pion staat immers gepend.
Wat te doen?
“Het beste voor zwart lijkt mij hier, dat hij de kwaliteit offert,” vindt Carlo.
“Maar Laurens biedt mij met zijn volgende zet
22. …; Dg6?
dameruil aan en onbedoeld ook de gelegenheid op een abrupte winst.”
23. Pf5!
Een directe aanval op toren d5 en tevens de dreiging Pxe7+ met vork op dame en koning. Een zet als De6 om de toren te dekken helpt niet meer vanwege Txd5 Dxd5 en nu alsnog Pxe7+ en damewinst.
Er volgt nog 23. …; Txd1 24. Pxe7+ Kd8 25. Pxg6 Txf1+ 26. Kxf1.
Laurens ziet het nutteloze in van verder spelen, en schudt Carlo de hand.
Wat denk jij, was 22. …; Dg6 de beslissende fout, of was dit al g4 op de 21e zet?
Vraag het Fritz.
02-04 Marten Muller – Hans
“Kijk,” zegt Hans, “mijn laatste zet 25. …; Pg7-h5 getuigt er niet van, dat ik de volgende zet van wit heb zien aankomen.”
Hans van Bremen staat met zwart tegen Marten Muller (Denk & Zet) qua materiaal gelijk, maar dit zal na de volgende zet van wit snel veranderen.
26. Pc6x!
“Hè, ik kan zomaar zijn dame slaan.
Oei, maar dan ga ik mat.”
Dus: 26. …; Tfe8 27. Pe7+; Te7x 28. Dd5x; ed5x 29. Te7x en Hans staat een kwal plus een pion achter.
Nadat Hans’ tegenstander een toren geruild heeft voor een paard en twee pionnen is na 41. h3-h4? onderstaande stelling ontstaan.
Hans haalt opgelucht adem. Met de pion op h3 had zijn koning geen enkel veld gehad. Nu kan de koning via g4 weer aan het spel deelnemen.
“Nadat ik 41. …; Lf5 heb gespeeld, fluistert Carlo Buijvoets mij in het oor, dat het 4-3 is en ik aan remise genoeg heb.”
Na 44. … ; La2
biedt Hans remise aan.
Echter de tegenstander weet de stand ook, en slaat logischerwijs het aanbod af. Hij móet immers winnen voor een matchpunt.
Kennelijk door de spanning, Denk & Zet is immers ook nog niet vrij van degradatie, vergeet de Hattemmer drie keer de klok in te drukken, en noteert pas weer nadat Hans en wedstrijdleider Kees Kuijk hem hierop gewezen hebben.
En dan volgt ook nog een vreemde manoeuvre:
48. h5??
Hans neemt de pion gretig aan.
48. …; gh5x 49. Lg5; h4 50. Lh4x?
“Waarschijnlijk denkt wit hier, dat hij met de f-pion ongehinderd kan door lopen.”
50. …; Kh4x en de kansen zijn gekeerd.
Er volgen zeven zetten met goed positioneel spel van Hans. Tempowinst beslist de partij.
Na 57. …; Kg4 geeft wit op.
De witte koning moet pion f4 loslaten, of wit moet een van zijn pionnen in de aanbieding doen.
Eindelijk de eerste winst van het seizoen voor Twello! Hans noemt het een mooie teamprestatie, bescheiden als Hans is. Maar de overwinning is te danken aan zijn wederopstanding!
Wat denk jij, had Hans, als wit geen 48. h5 had gespeeld ook kunnen winnen?
Vraag het Fritz.
06-02 René – Laurens
“Kijk,” zegt Laurens, “dit partijtje werd in nog geen vijf minuten gespeeld.”
Na een lange partij aan het eerste bord tegen O&O Kampen waarin Laurens de Vries langzaam werd gewurgd, wordt er in de late uurtjes graag nog even gevluggerd. Met zwart speelt hij tegen René Rouwhorst een Pirc. “Met c5 kies ik voor een soort omgekeerde Grand Prix attack,” doceert Laurens.
Door een lange rokade heeft Laurens alles klaar staan voor een aanval op de koningsvleugel, en “ach, bij vluggeren offer je eens wat, ‘t is vast niet goed!”
Dus, Laurens speelt 8. … ; h5.
René neemt het cadeautje gretig aan. Laurens kiest voor terugslaan met het paard en niet voor de open lijn.
“Dat paard wil ik daar niet,” laat René Laurens weten en speelt 10. Pg5. Laurens vindt het tijd voor een aftrekschaakje 10. … ; c4+. Er volgt: 11. d4; Pd4x 12. Lg4x+; hg4x nu is de h-lijn wel open!
“‘t Is vluggeren, dus even sneaky de dame aanvallen,” moet René gedacht hebben.
Maar dan:
13. … ; Pf3#
“Aftrek-dubbelschaak mat,”
juicht Laurens.
Wat denk jij, was het loperoffer van Laurens op g4 goed?
Vraag het Fritz.
30-01 Laurens – Kees
“Kijk,” zegt Laurens, “ik sta al lekker actief, bijna alles is eruit en zwart moet nog beginnen aan de ontwikkeling.”
Laurens de Vries speelde een klassieke partij in de 15e ronde van de interne competitie tegen Kees Kuijk. “Tegenwoordig vind ik de Smith-Morra (d4 na e4; c5) ook wel een leuke aanval voor het Siciliaans,” zegt Laurens.
Max Euwe heeft ooit gezegd: “ontwikkel eerst een paard en dan pas een loper.”
Met het nalaten hiervan ondervindt Kees meteen de gevolgen na zijn zet 6. …; Le7, want Laurens speelt bijna ogenblikkelijk 7. Db3.
Een dubbele aanval op f7, die niet een tweede keer gedekt kan worden. “Ik krijg mijn geofferde pion terug, en ik heb veel activiteit.”
7. …; Lf6 8. Lf7x+; Kf8 9. h4
“Ik speel h4 om een loper of paard op g5 te krijgen voor meer druk op de koning.”
“Na 9. …; g6 overwoog ik 10. Lg8x; Tg8x 11. Lh6+,
maar ik zag, dat dat niet veel opleverde.”
Laurens besluit 10. Pg5 te spelen, en Kees vlucht met zijn koning naar g7,
maar dan: 11. Lg6x!!
De loper maakt plaats voor de dame, en Kees neemt het loperoffer aan met 11. …; hg6x.
Nu volgt 12. Df7+; Kh6 13. Pe6 en Kees geeft op, want na dit aftrekschaak verlies hij minimaal de dame,
of hij gaat geforceerd mat:
13. …; Kh5 14. g4+; Kg4x 15. Dg6+; Lg5 16. Df5+ Kh5 17. hg5x#
Wat denk jij, had Laurens in plaats van 13. Pg5-e6 nog sneller kunnen winnen? En zeg nou niet: “nee, want Kees gaf op,” maar …
vraag het Fritz.
2023
28-11 Jan Willem Timmerman – Jos
“Kijk,” zegt Jos, “na een chaotisch verloop stond ik een kwaliteit voor, maar toch ging het nog bijna mis.”
Jos Barendregt speelt aan bord 1 met zwart in de 4e ronde van de SOS-competitie tegen Jan Willem Timmerman (2096) uit Rijssen. In onderstaande stelling heeft Jos dankzij de open g-lijn en de dame op e4 veel druk op de witte stelling.
“Maar hoe kan ik de druk maximaliseren?” vraagt Jos zich af. De witte vrijpion op d6 wordt door de loper op e5 gedekt en kan, met hulp, in twee zetten tot dame promoveren.
Beiden matadoren verkeren in flinke tijdnood, wat met name voor Jos’ tegenstander geldt, en vinden inmiddels niet meer de beste voorzetting.
Met zijn laatste zet (46. Tb2-d2) dreigt wit met de d6 pion te gaan lopen. Koningszet Ke6-d7 kan dit voorkomen. “Maar,” zegt Jos, “er is een veel sterkere zet. Namelijk: 46. …..; De4-b1!! Hierna is het binnen enkele zetten mat wat alleen met dameverlies valt te voorkomen. Speel maar na.”
“Ik zag dit allemaal niet en speelde
46. …..; Te1-e3.”
Wit kan nu met 47. d6-d7 winnend voordeel krijgen! Maar wit is evenwel ook het spoor bijster en speelt 47. Td2-a2. Hierop blokkeert Jos de a-lijn met 47. …..; Te3-a3.
“Met 48. Ta2-e2 had wit het me daarna nog knap lastig kunnen maken, maar het liep anders,” zegt Jos opgelucht.
48. Ta2-d2; Ke6-d7 (“nu zag ik het wel!”)
49. Td2-e2; De4xc4
50. Le5-b2; Ta3-g3
51. Te2-e7+; Kd7xd6
52. Te7xh7; Tg3xg2+
en wit geeft op, terwijl hij door zijn klok gaat.
Wat denk jij, had wit met meer tijd op de klok nog een kans gehad tegen Jos?
Vraag het Fritz.
14-11 Kees – Hans
“Kijk,” zegt Hans, “met zijn laatste zet (15. f3-f4) heeft Kees zijn stelling ernstig verzwakt.”
Hans van Bremen speelde met zwart tegen Kees Kuijk. “En”, vertelde Hans, “Kees had, met het succes van vorige week in de SOS-competitie in het achterhoofd, zin in een spannende avondvullende pot tegen mij.”
Maar met zijn laatste zet geeft Kees veld g4 prijs en pion e4 wordt een doelwit.
“Met 15. … ; Pd7-f6 voer ik de druk op, en na het verdedigende 16. Pe2-g3, maak ik dankbaar gebruik van g4; 16. … ; Pf6-g4.”
Kees brengt zijn dame in ‘veiligheid’ op f3, en Hans jaagt met het tussenschaakje, 17. … ; Lg7-d4+, eerst de koning de hoek in, en dan …
18. … ; Pg4xh2!
Slaan op h2 geeft mat op h4!
Kees probeert nog 19. Pg3-f5,
maar na 19. … ; Lc8xf5 …
… geeft Kees op met de woorden:
“ben niet blij zo vroeg klaar te zijn.”
Wat denk jij, had Kees het korte avondje nog wat kunnen rekken?
Vraag het Fritz.
02-11 Kees – Jan Kruisselbrink
“Kijk,” zegt Kees, “een schitterende Slot van een Pot. Dit was de stelling voor de apotheose.”
Kees Kuijk speelde in Zwolle met wit tegen Jan Kruisselbrink van ZZS!, en Kees was die avond de enige Twellonaar die zijn partij wist te winnen.
Teamleider Wobbe de Vries hierover met een knipoog naar de Dinslach van 31 oktober 2023: “De meester (Kees) kent zijn beperkingen … en weet op het juiste moment te vlammen. Klasse!!!”
“Mijn tegenstander ziet dat zijn dame geen ruimte heeft, en probeert dit met 31. … ; ef4x te creëren,” vertelt Kees. “Ik sla met de toren terug op f4, en mijn tegenstander denkt dat hij zijn dame veilig naar e5 kan spelen.
Maar dan: 33. Pf3. Hij dacht nog een kwartier na en gaf op.”
Na 33. … ; Dh5x volgt immers 34. Th4.
Wat denk jij, had de Blauwvinger in dat kwartier nog iets anders kunnen bedenken?
Vraag het Fritz.
03-10 Frank Kroeze – Jos
“Kijk,” zegt Jos, “er zijn 17 zetten gedaan in de partij tegen Frank Kroeze. Schotse opening, rustige partij. Eigenlijk is er nog niet zoveel aan de hand, of is mijn paard op f6 overbelast?”
In de SOS-match tegen SG Max Euwe uit Enschede speelt onze clubkampioen, Jos Barendregt (1885), met zwart tegen Frank Kroeze, die ruim 500 ratingpunten meer heeft. “Het liep best lekker, even dacht ik ‘ik heb hem’, maar ja, zo’n jongen ziet net even iets meer, hè.”
Er volgt 18. Te5xd5 en het paard kan niet slaan omdat de dame gedekt moet blijven en na Dg4xd1+ volgt Td5xd1.
“Ik had deze wending voorzien en gepland om na 18. … ; Lc5xf2+ 19. Kg1xf2; Dg4-f4+ 20. Kf2-g1; Pf6xd5 de toren te pakken,” vertelt Jos.
“Ik had deze wending voorzien en gepland om na 18. … ; Lc5xf2+ 19. Kg1xf2; Dg4-f4+ 20. Kf2-g1; Pf6xd5 de toren te pakken,” vertelt Jos.
Jos: “de stelling is dan nog steeds gelijk. Twee stukken tegen toren + pion.”
Maar bij zet 20 slaat de twijfel toe bij Jos. “Is 20. … ; Pf6-g4 niet veel sterker gezien de matdreigingen?” vraagt Jos zich af. Zo gespeeld,
maar de desillusie kwam snel.
21. Dd1-Dd4 (met matdreiging op g7) en na 21. … ; Df4xh2+ 22. Kg1-f1; Dh2-h1+ 23. Dd4-g1!; Pg4-h2+ 24. Kf1-f2; Ph2-g4+ 25. Kf2-g3
“… en er was geen aanval meer, maar alleen brandhout,” aldus Jos.
Wat denk jij, had Jos na 20. … ; Pf6xd5 meer kans gehad?
Vraag het Fritz.
16-08
06-06
30-05
10-05
09-05
02-05
25-04
18-04
11-04
04-04
21-03
14-03
07-03
28-02
21-02
14-02